برنامه غذایی کودک و نوزاد
چه سنی بهترین زمان برای شروع غذای کمکی کودک است؟
در شش ماه اول تولد، تغذیه به صورت انحصاری باید با شیر مادر یا در صورت شرایط خاص با شیرکمکی می باشد.
شروع غذای کمکی از سن ۶ ماه توصیه می شود. در بعضی شرایط خاص کودک و وزن گیری نا کافی در چند ماه اول یا علائم ریفلاکس شدید با تشخیص پزشک ، ممکن است غذای کمکی زودتر از سن ۶ ماه یعنی از ۵ ماه آغاز شود.
برای شروع غذای کمکی بهتر است سابقه ی بیماری های کودک و آلرژی به شیر یا پروتیین ها و لبنیات گاوی در نظر گرفته شود.
توجه داشته باشید که تا سن یک سال وعده غذایی اصلی کودک از شیر می باشد و کالری اصلی برای وزن گیری کودک شیر است ، پس نباید شروع غذای کمکی باعث کاهش حجم شیر کودک شود.
تعداد وعده غذایی در شروع از یک وعده روزانه و در اندازه یک قاشق غذاخوری فرنی یا حریره بادام می باشد. بتدریج و روزانه می توانید تعداد قاشق ها را بنابر میل کودک اضافه کنید.
هر غذای جدید که به برنامه غذایی کودک اضافه می شود بهتر است ۳ تا ۵ روز برای تشخیص وجود آلرژی و با مقدار کم امتحان شود و درصورت نداشتن آلرژی غذایی مقدار آن افزایش یابد.
چه نوع غذاهای کمکی را در برنامه غذایی کودک بگنجانید؟
برای تهیه غذای کودک از غذاها و مواد اولیه تازه استفاده کنید.
تا حد امکان از غذاهای آماده کودک برای وعده های اصلی استفاده نکنید. سرلاک برای شروع اولین غذای کودک و در ماه اول به علت وجود مواد غذایی مختلف و امکان آلرژی غذایی یا یبوست ، مناسب نمی باشد.
با شروع غذای کمکی ، می توانید روزانه مقداری آب جوشیده خنک شده به کودک بدهید.( در مناطق گرم سیراز سن ۴ ماه می توانید مقدار کم آب جوشیده خنک شده به کودک بدهید و هر ماه مقدار آن را افزایش دهید)
در صورت بی میلی کودک در ماه های اول به غذای کمکی از شیر مصرفی کودک در غذاها استفاده کنید.
پوره میوه ها مانند سیب برای شروع غذای کمکی مناسب هستند. از پوره سیب بصورت خام یا پوره سیب بخار پز برای تغذیه استفاده کنید. پوره سیب میان وعده مناسبی برای کودک می باشد.
برنامه غذایی کودک شش ماهه : میزان مناسب شیر خشک ، شیر مادر و غذای کمکی
در برنامه غذایی کودک شش ماهه چه مقدار شیر خشک ، شیر مادر و یا غذای کمکی باید گنجانده شود؟ کودک شش ماهه در حدود 700 تا 750 میلی لیتر شیر خشک در روز نیاز دارد، که این مقدار شیر خشک را می توان طی شش وعده غذایی به او بدهید. در صورتی که کودک شما از شیر مادر تغذیه می کند دفعات شیردهی را هر سه یا چهار ساعت یکبار تکرار کنید. توجه داشته باشید، میزان و تعداد دفعات شیردهی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. زمانی شیردهی را درست انجام می دهید که کودک کاملا راضی به نظر برسد، سینه های مادر از شیر خالی شده و روند وزن گیری کودک صعودی باشد.
در صورتی که از شیردوش استفاده می کنید، شاید از خود پرسیده باشید چه مقدار شیر مادر در برنامه غذایی کودک شش ماهه کافی است. به طور معمول ، هر کودک روزانه در حدود ۷۵۰ میلی لیتر شیر مادر نیاز دارد. بنابراین باید این مقدار را بر تعداد دفعاتی که به کودک شیر می دهید ، تقسیم کنید. یعنی اگر کودک شما روزانه شش بار شیر می خورد ، باید در هر بار تغذیه حدود ۱۲۵ میلی لیتر شیر مادر دریافت کند.
شروع غذای کمکی در برنامه غذایی کودک شش ماهه
تقریبا همه کودکان می توانند از شش ماهگی غذای کمکی را شروع کنند. در صورتی که متخصص اطفال فرزندتان شروع غذای کمکی را توصیه کرده است، حتما این کار را انجام دهید. هنگام شروع غذای کمکی در شش ماهگی سعی کنید به نشانه های کودک توجه بیشتری داشته باشید.
شما می توانید با حدود سی گرم غذای کمکی در هر وعده این کار را شروع کنید. اگر احساس می کنید کودک از غذا خوردن لذت می برد می توانید این مقدار را به نود گرم در سه وعده غذایی در روز افزایش دهید. میزان میوه و سبزیجات و غلات در برنامه غذایی کودک شش ماهه تا حد زیادی به کودک بستگی دارد. با افزایش مدت زمان استفاده از غذای کمکی و علاقه مندی کودک به این نوع غذا شما هم خیالتان در استفاده از غذا های کمکی آسوده تر خواهد شد. اما این مقدارنباید از نود گرم، طی سه وعده غذایی تجاوز کند!
بی میلی کودک در روز های اول شروع برنامه غذای کمکی
ممکن است در روز های نخست شروع غذای کمکی تعدادی از کودکان نسبت به غذای روزانه بی میل باشند و ترجیح بدهند که فقط از شیر تغذیه کنند .
راه حلی که برای روز های بی میلی کودک به غذا پیشنهاد می شود این است که مادر مقدار بسیار اندک غذا روی لب های کودک بمالد تا کودک با طعم جدید غذا آشنا شود.
راه حل دوم استفاده از شیر در غذاهای کمکی می باشد . بطور مثال بعد از پخت سوپ و خاموش شدن شعله گاز ، از شیر مصرفی کودک (شیر مادر یا شیرخشک) در سوپ و غذا استفاده کنید.
این کار باعث پذیرش بیشتر کودک نسبت به غذا های جدید خواهد شد.
چگونه با کودک بی اشتها برخورد کنید؟
در هفته های اول یا ماه اول شروع غذای کمکی ممکن است مادر ها از بی اشتهایی کودک به تغذیه کمکی شاکی باشند ، بتدریج می توانید با مالیدن غذاهای جدید به لب کودک و چشاندن غذاها ، میل کودک به غذاها را افزایش دهید ولی همیشه توجه داشته باشید که حتی تغذیه کمکی با حجم مناسب روزانه ، جایگزینی برای شیر در سال اول زندگی نیست.
در هر وعده غذایی مادر اول باید به کودک شیر بدهید و سپس در صورت میل کودک از غذای کمکی استفاده کنید.
از سن بالای یکسال و حدود سن یک سالگی باید مقدار شیر مصرفی کودک کاهش یافته و حجم غذای کمکی باید بیشتر شود.
تعداد دفعات شیردهی از سن یکسالگی باید دو تا سه وعده در روز باشد .
مادر می تواند برای تکراری نشدن وعده های غذایی کودک از سن ۸ ماه به بالا از غذاهای انگشتی برای تغذیه کودک استفاده کند.بعد از پایان دوازده ماه ، کودک می تواند از اغلب غذا های سفره با ادویه کمتر استفاده کند. تغذیه کودک باید از همه رده های غذایی مانند سبزیجات و میوه ها و گوشت یا حبوبات باشد.
وزن گیری کودک بعد از یک سال بتدریج در هر ماه نسبت به سال اول تولد کمتر می شود و این امر ممکن است موجب نگرانی مادر ها شود.