بهترین زمان و روش دادن قطره آهن به نوزاد و کودک
آهن؛ ماده مورد نیاز بدن
آهن نقش اساسی در سلامت جسم و روح دارد و همه کودکان برای رشد و نمو خود به آهن نیاز دارند. بدن انسان از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می‌کند. هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون است که اکسیژن را از ریه‌ها به تمام قسمت‌های مختلف بدن منتقل می‌کند. آهن جهت ساخت میوگلوبین نیز ضروری است. میوگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را به عضلات رسانده و به عملکرد بهتر آنها کمک می‌کند. علاوه بر این ها ساخت بعضی از هورمون ها در بدن نیز در گرو مصرف ماده معدنی آهن به مقدار کافی است. بنابراین اگر آهن در بدن به حد کافی تامین نشود، عملکرد کلیه اندام ها و عضلات با اختلال مواجه شده و مشکلاتی جدی برای سلامت بدن به وجود خواهد آمد.
اثرات کمبود آهن در کودکان
کودکان دچار کمبود آهن مبتلا به کم‌خونی شده و با علائم مختلفی از جمله:
- خستگی مداوم
- رنگ‌پریدگی
- سردرد و سرگیجه
- بی‌اشتهایی
- تحریک پذیری خلقی
- در موارد شدید با مشکلات تنفسی مواجه هستند و انرژی لازم برای فعالیت‌های روزمره را ندارند.
قطره آهن
قطره آهن حاوی ماده معدنی آهن بوده و به منظور جبران کمبود این عنصر در بدن یا پیشگیری از بروز کم‌خونی استفاده می شود.
اگر می‌خواهید فرزند شما به بهترین شکل مطلوب رشد و نمو خود را در کودکی داشته باشد، توجه به تامین آهن کودکتان را فراموش نکنید.
اهمیت مصرف قطره آهن برای کودکان کم وزن و نارس
کودکان کم وزن و نارس در ۳ ماهه آخر بارداری به مقدار کافی ماده معدنی آهن را از مادر دریافت نکرده اند و ریسک ابتلا به کم‌خونی در آن ها بیش از سایر اطفال است. از این رو تغذیه آنها اهمیت بیشتری خواهد داشت و عموما بهترین زمان مصرف قطره آهن از پایان ۶ ماهگی نیست و باید مصرف این مکمل زودتر از این زمان آغاز شود.
از چند ماهگی به کودک قطره آهن بدهیم؟
شیر مادر حاوی مقادیر مناسبی از آهن است اما پس از ۶ ماهگی دیگر نمی‌تواند نیاز بدن کودک به این ماده مغذی را به طور کامل برطرف کند. بنابرین توصیه پزشکان سراسر دنیا این است که از پایان ۶ ماهگی و همزمان با شروع غذای کمکی مصرف قطره آهن برای کودک آغاز شود. اما موارد استثنا نیز وجود دارد. مثلا زمانی که کودک نارس باشد یا با وزن کم یا کم‌خونی مادرزادی متولد شود، قضیه کمی متفاوت است. در این صورت ممکن است با صلاحدید پزشک متخصص کودک و نوزاد مصرف قطره آهن از چهار ماهگی یا حتی زودتر آغاز شود. بنابراین به طور مرتب فرزند خود را نزد متخصص اطفال ببرید تا در کنار موارد دیگر از لحاظ کم‌خونی نیز مورد معاینه قرار بگیرد.
ویتامین D نیز از جمله مواد مغذی است که شاید به مقدار کافی در شیر مادر وجود نداشته باشد. بنابراین از روز پانزدهم پس از تولد به مادران توصیه می‌شود که مصرف قطره آ+د یا مولتی ویتامین حاوی ویتامین دی را نیز برای فرزند خود آغاز کنند. ویتامین دی به جذب بهتر کلسیم کمک کرده و در حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها موثر است.
آیا کودکان یک سال به بالا باید از قطره آهن استفاده کنند؟
مصرف قطره آهن از پایان ۶ ماهگی تا پایان ۲۴ ماهگی توصیه می شود. بنابراین کودکان ۱ سال به بالا همچنان باید قطره آهن خود را استفاده کنند. اما پس از ۲ سالگی که ساختار دندان های کودک تکامل پیدا می‌کند، ممکن است دیگر نیازی به مصرف مکمل آهن نداشته باشد زیرا کودک تنوع غذایی بیشتری پیدا خواهد کرد. در این زمینه نیز بهتر است با توجه به میزان آهن خون کودک و با پزشک مشورت تصمیم گیری کرد.
مصرف قطره آهن برای کوکانی که شیر خشک می خورند چگونه است؟
اغلب کودکانی که با شیر خشک تغذیه می کنند، می توانند به درجاتی از کم‌خونی ناشی از فقر آهن مبتلا شوند. بنابرین فرمولاسیون شیر خشک بسیار مهم بوده و باید دید دقیقا حاوی چه مقدار آهن است. پس درکنار مصرف قطره آهن نوع شیر خشکی که برای کودک در نظر گرفته می شود از اهمیت خاصی برخوردار است و بهتر است با مشورت بهترین دکتر متخصص اطفال تعیین شود.
روزانه چه مقدار قطره آهن به کودک بدهیم؟
دستور کلی این است که روزانه 1 سی سی قطره آهن به کودکان زیر ۲ سال داده شود. با توجه به وزن و شرایط کودک این مقدار ممکن است توسط پزشک متخصص تغییر کند.
بهترین زمان قطره آهن برای کودکان
بهترین زمان مصرف قطره آهن برای کودکان، هنگامی است که معده او خالی است. به این منظور یک ساعت قبل از غذا یا ۲ ساعت بعد از غذا را می‌توان به عنوان زمان مناسب انتخاب کرد. البته بعضی از کودکان ممکن است پس از خوردن قطره آهن دچار برخی عوارض گوارشی از جمله دلدرد یا حالت تهوع و استفراغ ناشی از این مکمل شوند. در این صورت می‌توان قطره آهن را همراه با وعده‌های غذایی به کودک داد تا عوارض گوارشی آن کاهش یابد. همچنین مصرف زیاد مایعات در طول روز و مصرف میوه و سبزیجات به مقدار کافی می تواند در کاهش عوارض گوارشی قطره آهن موثر باشد.
مصرف قطره آهن و کلیه مکمل‌های آهن درکنار منابع ویتامین C مثل آب پرتقال موجب می شود تا جذب آهن به حداکثر مقدار خود در بدن برسد. به همین دلیل بسیاری از مکمل های آهن حاوی ویتامین C نیز هستند. همچنین بهتر است تا ۲ ساعت بعد از زمان مصرف قطره آهن به کودک شربت آنتی‌اسید، شیر یا نوشیدنی کافئین دار داده نشود. چرا که این مایعات منجر به ایجاد اختلال در جذب آهن خواهند شد.
سخن آخر
برای جذب بهتر آهن در بدن می‌توان این مکمل را ۱ ساعت قبل از غذا یا ۲ ساعت بعد از غذا یعنی با معده خالی به کودک داد. در صورت ایجاد عوارض گوارشی در کودک، می توان قطره آهن را همراه با وعده غذایی به او داد. برای این که جذب آهن در بدن کودک بیشتر شود، آن را در کنار منابع ویتامین C مثل آب پرتقال به او بدهید. مقدار مصرف قطره آهن بهتر است با توجه به نظر پزشک متخصص اطفال تعیین شود.
