Sepsis نوزادی
Sepsis نوزادی یا عفونت خون چیست؟
سپسیس یا عفونت خون وضعیتی است که در آن بدن با یک عفونت جدی می جنگد، اگر شما در وضعیت سپسیس قرار بگیرید، در وضعیت کاهش فشار خون که به آن شوک می گویند خواهید بود. این وضعیت یا بدلیل سیستم های دفاعی بدن شما و یا بدلیل مواد سمی که توسط عوامل عفونی مثل باکتری، ویروس و یا قارچ ها ایجاد می شود، حاصل گردد.
سپسیس یک بیماری جدی است که معمولاً توسط باکتری ایجاد میشود و زمانی اتفاق می افتد که باکتری در ریه، روده ها، مجاری ادراری و مثانه، سمی تولید می کند که به سیستم ایمنی بدن و ارگانها و بافتهای بدن، حمله می کند.
🩺 مطب دکتر مریم ابراهیم پور فوق تخصص نوزادان و اطفال آماده ارائه کلیه خدمات پزشکی کودکان و نوزادان و درمان سپسیس یا عفونت خون نوزاد ۳۲۵۴۳۰۰۵-۰۳۴
علائم و نشانه های عفونت خون در نوزادان و کودکان
نوزادان علائم عفونت خون واضح کمتری دارند ولی این علائم از کودکی به کودک دیگر ممکن است متفاوت باشد. غالباً این کودکان بیحال هستند و از خود نمی توانند مراقبت کنند.برخی از علائم و نشانه های عفونت خون در نوزادان و کودکان
- بی اشتهایی و اشکال در غذا خوردن
- تب (بالای ۴/۱۰۰ درجه فارنهایت و ۳۸ درجه) یا گاهی پایین آمدن غیرطبیعی درجه حرارت بدن
- ناتوانی و سستی و بی ارادگی
- لتارژی (بی تفاوت و نمی شنود)
- کاهش تن صدا (مثل گرفتگی صدا)
- تغییرات ریت قلب یا تاکی کارد است (سپسیس زودرس) و یا برادی کارد است (سپسیس دیررس) و سپسیس معمولاً با شوک همراه است.
- تنفس سریع یا دیسترس تنفسی
- آپنه (سیکلی که به مدت ۱۰ ثانیه تنفس نوزاد قطع میشود.)
- زردی نوزادو کودک شما
اگر عفونت درمان نشود گسترش می یابد و منجر به بروز عوارض بسیار شدیدی خواهد شد. عفونت می تواند برعملکرد اعضای مختلف بدن تأثیر گذاشته و منجر به نارسایی کلیه، بیماریهای ریه و صدمات مغزی شود. معمولاً حس شنوایی نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. اگر عفونت به سرعت درمان نشود و یا اصلاً درمان نشود، بخصوص در نوزادان می تواند منجر به مرگ شود.
علل Sepsis چیست؟
باکتریها تقریباً، همیشه علت سپسیس نوزادان و کودکان می باشند. باکتریهایی مثل Ecoli، لیستریامنوسیتوژنز، نیسر یا مننژتیدیس، استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزاتیپ B، سالمونلا و استرپتوکوک B بطور معمول بیشتر باعث ایجاد سپسیس در نوزادان و کودکان بیشتر از ۳ ماه میشوند. نوزادان نارس که در بخش مراقبت ویژه NICU بستری میشوند، بشدت مستعد سپسیس هستند زیرا سیستم ایمنی آنها هنوز توسعه نیافته است و نسبت به سایر کودکان ابتدایی تر است و این نوزادان روشهای تهاجمی طولانی مدت مثل Iv line (خطوط داخل عروقی)، کتترهای متعدد، و نیتلاسیون از طریق تراشه را خوب تحمل نمی کنند. انسریون جراحی (برش جراحی) در نوزادان کم سن جهت گذاشتن کتتر یا هر نوع تیوپ دیگری، می تواند مسیری را برای ورود باکتریهایی که بصورت طبیعی در سطح پوست زندگی می کنند به داخل بدن نوزاد فراهم کرده و ایجاد عفونت نماید.Sepsis در چه افرادی اتفاق می افتد؟
در هر فرد و در هر سنی اتفاق می افتد ولی بیشتر در شیرخواران کم سن که سیستم ایمنی بدنشان به اندازه کافی رشد نکرده است و عفونت خیلی دیر از بدنشان دفع میشود و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مثل HIV شایع تر می باشد.- اگر درجه حرارت مقعدی شیرخوار شما ۱۰۰ فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد باشد و علائمی شبیه خواب آلودگی، کم اشتهایی و مشکل تنفسی باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- در بچه های بزرگتر علائم سپسیس ممکن است شامل تب (دهانی) بالای ۹۹ فارنهایت و یا ۳۷ درجه سانتیگراد باشد و همچنین خواب آلودگی، تحریک پذیری و شکایت از احساس گرما، باشد (گرگرفتگی)
روش های درمان Sepsis نوزادی
از آنجائی که علائم عفونت خونی در بسیاری از نوزادن و شیرخوران مبهم می باشد، تستهای آزمایشگاهی دارای نقش اساسی در تشخیص این بیماری هستند. اگر شیرخوار کمتر از سه ماه، تب داشت حتی اگر به نظر خوب برسد به منظور تائید یا رد عفونت باید یک سری آزمایشات انجام شود که شامل آزمایش خون و کشت خون آزمایش ادرار است که باید حتماً به طریقه صحیح و استریل نمونه گیری صورت گیرد، کشیدن مایع کمر (که این آزمایش باید براساس سن و وضعیت کلی و کودک صورت گیرد) و عکسبرداری بخصوص از قفسه سینه، در صورتیکه هرگونه لوله یا مجرا در داخل بدن باشد، باید انجام شود و باید ترشحات یا مایعات موجود در این لوله ها جهت درمان Sepsis نوزادی نیز مورد آزمایش قرار گیرد. وجود عفونت خونی نوزاد و یا حتی شک به آن در نوزادن و شیرخوارن کوچک مستلزم مراقبتهای ویژه و انجام اقدامات درمانی بیمارستان و متخصص نوزادان و اطفال می باشد تا در آنجا آنتی بیوتیکها از طریق رگ و به مدت حداقل 48 ساعت تجویز شود. معمولاً قبل از آنکه تشخیص قطعی شود، پزشکان تجویز آنتی بیوتیک را شروع می کنند زیرا تا انجام آزمایشات کامل و نتیجه آنها دو تا سه روز زمان لازم است. لذا عدم شروع درمان و منتظر ماندن برای جواب می تواند به عفونت اجازه دهد که بصورت کامل در بدن منتشر شده و منجر به بروز عواقب وخیمی شود.بیشترین علت Sepsis در نوزادان تازه متولد شده، ورود باکتریها در طی حاملگی مادر، زایمان و پس از زایمان به داخل بدن نوزاد می باشد.
بعضی از حاملگی های پرخطر که می تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به سپسیس در نوزاد شود
- خونریزی
- تب مادر
- وجود عفونت در رحم یا جفت
- پارگی زودرس کیسه آمینوتیک (قبل ۳۷ هفته جنینی)
- پارگی کیسه آب (آمینوتیک) زودتر از موعد زایمان (۱۸ ساعت یا بیشتر قبل از زایمان)
- زایمان سخت وطول کشیده
پیشگیری از عفونت خون در کودکان
به کمک رعایت نکاتی میتوان تا حد قابل قبولی از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد:- دریافت واکسن های کودک در موعد مقرر
- ضدعفونی کردن مداوم زخم های کودک
- آموزشرعایت بهداشت به کودک
- توجه به تمامی علائم و سلامت جسمی کودک
